نگاهی به تأثیر تحریم ها بر واردات و قیمت کفش های ورزشی در بازار ایران

در سال های اخیر، بازار کفش های ورزشی در ایران دستخوش تغییرات عمیقی شده است که بخش عمده ای از آن به دلیل تحریم های اقتصادی بین المللی و سیاست های داخلی مربوط به محدودیت واردات برخی کالاها، به ویژه کالاهای غیر ضروری، بوده است. یکی از این کالاهای مشمول ممنوعیت واردات، کتونی های ورزشی است که به ویژه برندهای مطرح خارجی مانند Nike، Adidas و Puma با محدودیت شدید در ورود به بازار ایران مواجه شده اند. این شرایط موجب شده است که مصرف کنندگان ایرانی، به خصوص قشر جوان و ورزشکار، برای تهیه کفش های استاندارد و باکیفیت با مشکلات جدی مواجه شوند. در نتیجه، دسترسی به کالاهای اصل کاهش یافته و در کنار آن، قیمت ها نیز به شکل چشم گیری افزایش یافته اند، به طوری که برخی کفش های ورزشی وارداتی تا چند برابر قیمت جهانی در بازار داخلی عرضه می شوند.
از سوی دیگر، این محدودیت ها بستری برای رشد بی رویه قاچاق فراهم کرده اند. با بسته شدن مسیر رسمی واردات، بخش قابل توجهی از کتونی های برند موجود در بازار ایران به صورت غیرقانونی و از طریق مرزهای غیررسمی وارد می شوند که نه تنها نظارتی بر کیفیت و اصالت آن ها وجود ندارد، بلکه بخش بزرگی از آن ها کالاهای تقلبی یا “های کپی” هستند. این موضوع علاوه بر آسیب زدن به حقوق مصرف کننده، ساختار توزیع و تجارت رسمی را نیز تضعیف کرده و منجر به گسترش بازارهای زیرزمینی شده است. در چنین شرایطی، تولیدکنندگان داخلی نیز با چالش هایی از جمله رقابت نابرابر با کالای قاچاق ارزان، کمبود مواد اولیه وارداتی و ضعف فناوری تولید مواجه شده اند و امکان پاسخ گویی کامل به نیاز بازار را ندارند. این چرخه معیوب، نه تنها منجر به بی ثباتی در بازار کفش ورزشی شده بلکه آثار اقتصادی گسترده ای در زمینه اشتغال، سلامت جامعه ورزش و توسعه صنعتی نیز به جا گذاشته است.
افزایش قیمت کفش های ورزشی و کاهش توان خرید مصرف کننده
به گزارش offmod.com ، قیمت کفش های ورزشی در بازار ایران در پی تشدید تحریم های اقتصادی و محدودیت های وارداتی با جهشی کم سابقه همراه شده است. بررسی ها نشان می دهد که قیمت کتونی ها در فاصله سال های ۱۳۹۶ تا ۱۴۰۴، به طور میانگین هشت برابر افزایش یافته و در برخی برندهای خاص، حتی رشد یازده برابری قیمت نیز گزارش شده است. این تغییرات شدید قیمتی در شرایطی رخ داده که درآمد خانوارها با چنین سرعتی افزایش نیافته و در نتیجه، توان خرید بخش قابل توجهی از مردم کاهش چشم گیری داشته است. برای بسیاری از خریداران، تهیه کتونی های برند خارجی دیگر به یک کالای لوکس تبدیل شده و انتخاب گزینه های ارزان تر با کیفیت پایین، به یک ضرورت اقتصادی تبدیل شده است. به گفته رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم ورزشی تهران، افزایش قیمت محصولات ورزشی به ویژه کفش، نه تنها نتیجه مستقیم نوسانات ارزی و ممنوعیت واردات است، بلکه تحت تأثیر قاچاق و نبود رقابت سالم در بازار نیز قرار دارد.
این وضعیت باعث شده که الگوی خرید مصرف کنندگان در حوزه کفش ورزشی دستخوش تغییر شود. بر اساس مشاهدات میدانی، بسیاری از خانواده ها خرید کتونی های اصل و با کیفیت را به تعویق می اندازند یا به خرید کالاهای غیراصل و فیک روی می آورند؛ محصولاتی که اگرچه ظاهر مشابهی با برندهای شناخته شده دارند، اما از لحاظ دوام، استانداردهای بهداشتی و سلامت پا فاصله زیادی با نمونه های اصل دارند. کارشناسان حوزه سلامت نیز نسبت به این مسئله هشدار داده اند و تأکید دارند که استفاده طولانی مدت از کفش های غیراستاندارد می تواند منجر به مشکلات جسمی، از جمله دردهای مفصلی، کمر درد و آسیب های عضلانی شود؛ به ویژه در میان ورزشکاران یا افراد با فعالیت فیزیکی بالا. در چنین شرایطی، نیاز به بازبینی جدی سیاست های وارداتی، تنظیم گری قیمت ها و حمایت از تولیدکنندگان داخلی که توان رقابت با بازارهای خارجی را دارند، بیش از پیش احساس می شود.

ممنوعیت واردات و رشد قاچاق کفش های ورزشی
ممنوعیت واردات کفش و پوشاک ورزشی که از سال ۱۳۹۶ با هدف حمایت از تولید داخلی به اجرا درآمد، به جای تقویت صنعت ملی، به شکل گیری بازار غیررسمی و افزایش حجم قاچاق دامن زده است. طبق ارزیابی های فعالان صنفی، سهم قابل توجهی از کتونی های ورزشی خارجی موجود در فروشگاه ها، به صورت غیرقانونی و بدون پرداخت عوارض گمرکی وارد کشور می شوند؛ این در حالی ست که در ظاهر، ورود رسمی این کالاها به کلی ممنوع اعلام شده است. رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم ورزشی تهران نیز در اظهارنظری صریح اعلام کرده است که بخش اعظم کالاهای خارجی موجود در بازار از طریق قاچاق تأمین می شود. این روند نه تنها شفافیت اقتصادی را مختل کرده، بلکه رقابت سالم را نیز از بین برده و تولیدکنندگان داخلی را در مواجهه با کالاهای ارزان قیمت قاچاق، با چالش جدی روبه رو ساخته است. کارشناسان اقتصادی هشدار می دهند که ادامه این شرایط می تواند به گسترش شبکه های زیرزمینی و کاهش درآمدهای دولتی از محل واردات رسمی منجر شود، در حالی که اهداف اولیه این سیاست ها، مانند حمایت از تولید ملی، به دلیل ضعف زیرساخت های تولیدی، هنوز محقق نشده اند.
تأثیر بر تولید کتونی های داخلی و نیاز به حمایت
با وجود ممنوعیت واردات کفش های ورزشی در سال های اخیر، تولیدکنندگان داخلی همچنان با چالش های متعدد روبه رو هستند و نتوانسته اند به طور کامل پاسخگوی نیاز رو به رشد بازار باشند. کمبود مواد اولیه باکیفیت، وابستگی به تجهیزات و ماشین آلات فرسوده، ضعف در طراحی مطابق با استانداردهای جهانی و نبود برندهای ملی معتبر، از جمله موانعی هستند که باعث شده تولید داخلی نتواند جایگزین قابل قبولی برای نمونه های خارجی شود. طبق اظهارات رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم ورزشی تهران، بخشی از تولیدکنندگان داخلی هنوز در مراحل اولیه توسعه قرار دارند و به دلیل نداشتن زیرساخت های کافی، توان رقابت با برندهای بین المللی را ندارند. در چنین شرایطی، نه تنها مصرف کننده داخلی با گزینه های محدود و گاه بی کیفیت مواجه است، بلکه تولیدکننده نیز در نبود حمایت های هدفمند، مانند ارائه تسهیلات مالی، انتقال دانش فنی و تسهیل واردات مواد اولیه، با افت انگیزه و کاهش بهره‌وری روبه رو می شود. از نگاه کارشناسان، اگرچه ممنوعیت واردات در ظاهر با هدف حمایت از تولید ملی اعمال شده، اما بدون سیاست های مکمل حمایتی، تنها منجر به فشار مضاعف بر تولیدکننده و سردرگمی مصرف کننده شده است.
انتهای پیام

منبع خبر: خبرگزاری برنا

برچسب ها:

به اشتراک بگذارید:

sn_facebook sn_googleplus sn_telegram sn_facenama sn_cloob sn_whatsapp sn_twitter