شاخص VIX چیست؟

واحد خبری مرکزکده : بازارهای مالی جهانی، همیشه به دنبال ابزارهایی هستند که به معامله‌گران و سرمایه‌گذاران کمک کنند تا نوسانات بازار را درک و پیش‌بینی کنند. در این میان، شاخص VIX که با نام «شاخص نوسانات بازار» نیز شناخته می‌شود، به عنوان یکی از شناخته ‌شده‌ترین معیارهای سنجش ترس و طمع در بازارهای مالی مطرح است.

شاخص ویکس که توسط بورس قراردادهای آتی و اختیار معامله شیکاگو (CBOE) ارائه شده است، با نماد IndexCBOE: VIX در بازارهای مالی شناخته می‌شود. شاخص ویکس، ابزاری قدرتمند برای ارزیابی سطح ریسک و انتظارات معامله‌گران نسبت به نوسانات آینده است و نقش مهمی در تحلیل‌های سرمایه‌گذاری و مدیریت ریسک دارد.

در این مقاله، به بررسی دقیق مفهوم VIX، نحوه محاسبه آن، اهمیت آن در معاملات و نقش آن در تحلیل بازارهای مالی می‌پردازیم. همچنین، تأثیر شاخص ویکس بر تصمیم‌گیری‌های سرمایه‌گذاری و چگونگی استفاده از آن برای پیش‌بینی نوسانات بازار مورد بحث قرار خواهد گرفت.

شاخص VIX چیست و چرا مهم است؟

شاخص ویکس در سال ۱۹۹۳ توسط CBOE معرفی شد. هدف از طراحی این شاخص، ارائه یک معیار قابل اعتماد برای اندازه‌گیری نوسانات بازار و شناسایی دوره‌های ترس و عدم اطمینان در بازارهای مالی بود.

با گذشت زمان، شاخص VIX به یکی از مهم‌ترین ابزارهای تحلیل بازارهای مالی تبدیل شد و سرمایه‌گذاران از آن برای شناسایی فرصت‌ها و ریسک‌های بازار استفاده کردند. امروزه IndexCBOE: VIX به عنوان یکی از شناخته‌ شده‌ترین شاخص‌های نوسانات در سطح جهانی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

شاخص VIX یا همان شاخص نوسانات بازار، معیاری است که سطح نوسانات بازار را برای ۳۰ روز آینده اندازه‌گیری می‌کند. این شاخص که با نام «شاخص ترس» نیز شناخته می‌شود، تغییرات احتمالی قیمت‌ها در بازارهای مالی را پیش‌بینی می‌کند.

VIX بر اساس قیمت قراردادهای اختیار معامله (Options) مرتبط با شاخص S&P ۵۰۰ محاسبه می‌شود. به عبارت دیگر، این شاخص نشان می‌دهد که معامله‌گران بازار تا چه حد انتظار دارند قیمت‌ها در آینده دچار نوسان شوند.

اهمیت شاخص VIX به دلیل توانایی آن در سنجش احساسات عمومی بازار است. این شاخص به معامله‌گران نشان می‌دهد که آیا بازار در حالت آرامش قرار دارد یا ترس و اضطراب بر آن حاکم است.

مقادیر پایین VIX: نشان‌دهنده بازار آرام و شرایط پایدار است. در این شرایط، سرمایه‌گذاران اطمینان بیشتری به بازار دارند و انتظار نوسانات شدید ندارند.

مقادیر بالا VIX: نشان‌دهنده ترس و اضطراب در بازار است. این شرایط معمولاً زمانی رخ می‌دهد که رویدادهای اقتصادی یا سیاسی مهمی در حال وقوع هستند.

به طور کلی، شاخص ویکس یک ابزار () در تحلیل بازار است و معامله‌گران از آن برای شناسایی روندها و تصمیم‌گیری‌های استراتژیک استفاده می‌کنند.

نحوه محاسبه شاخص VIX

محاسبه شاخص VIX بر اساس قیمت قراردادهای اختیار معامله مرتبط با شاخص S&P 500 انجام می‌شود. این قراردادها شامل قیمت‌های خرید (Call) و فروش (Put) هستند که انتظارات بازار از نوسانات آینده را نشان می‌دهند.

فرمول محاسبه VIX بسیار پیچیده است و شامل چندین متغیر ریاضی برای تخمین انحراف معیار نوسانات می‌شود. با این حال، نکته اصلی این است که شاخص ویکس به طور مستقیم با سطح قیمت قراردادهای اختیار معامله مرتبط می‌شود. هرچه قیمت این قراردادها بالاتر باشد، شاخص VIX نیز افزایش می‌یابد و نشان‌دهنده انتظارات بیشتر از نوسانات آینده است.

چگونه از شاخص VIX استفاده کنیم؟

شاخص VIX به عنوان یک ابزار تحلیل بازار، کاربردهای گسترده‌ای دارد. در ادامه به برخی از روش‌های استفاده از این شاخص اشاره می‌کنیم:

شناسایی نوسانات بازار: معامله‌گران می‌توانند از شاخص VIX برای پیش‌بینی نوسانات آینده بازار استفاده کنند. افزایش شاخص ویکس معمولاً نشان‌دهنده نوسانات شدید و فرصت‌های معاملاتی جذاب است.

مدیریت ریسک: یکی از مهم‌ترین کاربردهای شاخص ویکس، مدیریت ریسک در پرتفوی سرمایه‌گذاری است. با بررسی مقادیر شاخص VIX، سرمایه‌گذاران می‌توانند سطح ریسک موجود در بازار را ارزیابی و استراتژی‌های خود را متناسب با آن تنظیم کنند.

پیش‌بینی روند بازار: شاخص VIX می‌تواند به عنوان یک معیار پیش‌بینی‌کننده در بازار عمل کند. مقادیر بالای شاخص ویکس معمولاً با دوره‌های نزولی بازار مرتبط هستند، در حالی که مقادیر پایین آن نشان‌دهنده بازار صعودی است.

معاملات مبتنی بر VIX: برخی معامله‌گران حرفه‌ای مستقیماً از شاخص VIX برای معاملات خود استفاده می‌کنند. ابزارهای مالی مانند قراردادهای آتی (Futures) و صندوق‌های قابل معامله در بورس مرتبط با VIX به سرمایه‌گذاران امکان می‌دهند تا از نوسانات بازار سود کسب کنند.

شاخص VIX در مقابل سایر شاخص‌های بازار

شاخص VIX یکی از ابزارهای قدرتمند برای ارزیابی نوسانات بازار است، اما تنها ابزار موجود نیست. در کنار شاخص ویکس، سایر شاخص‌های اقتصادی و مالی نیز می‌توانند اطلاعات ارزشمندی در مورد وضعیت بازار ارائه دهند. هر کدام از این شاخص‌ها با تمرکز بر جنبه‌های مختلف بازار، به معامله‌گران کمک می‌کنند تا تحلیل دقیق‌تر و جامع‌تری داشته باشند. در ادامه به بررسی دقیق‌تر هر یک از این شاخص‌ها و نحوه مقایسه آن‌ها با VIX می‌پردازیم:

شاخص‌های سهام

شاخص‌های سهام، مانند S&P 500، نمایانگر عملکرد کلی بازار سهام هستند و وضعیت کلی بازار را در مقایسه با شاخص VIX که روی نوسانات متمرکز است، نشان می‌دهند.

S&P ۵۰۰: یکی از پرکاربردترین شاخص‌های سهام در جهان است که عملکرد ۵۰۰ شرکت بزرگ آمریکا را اندازه‌گیری می‌کند. مقایسه این شاخص با VIX می‌تواند تصویر کاملی از وضعیت کلی بازار و احساسات سرمایه‌گذاران ارائه دهد. برای مثال، زمانی که شاخص S&P 500 در حال کاهش بوده و هم‌زمان شاخص ویکس افزایش می‌یابد، این وضعیت معمولاً به معنای ترس شدید در بازار است.

شاخص نزدک (Nasdaq): این شاخص نمایانگر عملکرد شرکت‌های فناوری و نوآوری است. در دوران نوسانات بالا، تغییرات در نزدک نیز می‌تواند نشان‌دهنده تأثیر فناوری بر بازار باشد.

شاخص دلار آمریکا (DXY)

شاخص دلار آمریکا یا DXY ارزش دلار را در برابر سایر ارزهای اصلی جهان اندازه‌گیری می‌کند. معمولاً این شاخص با VIX همبستگی معکوس دارد:

زمانی که DXY افزایش می‌یابد، شاخص ویکس ممکن است کاهش یابد. این امر به دلیل افزایش تقاضا برای دلار به‌عنوان دارایی امن (Safe Haven) در دوران عدم اطمینان رخ می‌دهد. در مقابل، اگر DXY کاهش یابد، ممکن است شاخص VIX افزایش پیدا کند، زیرا سرمایه‌گذاران به سمت دارایی‌های پرریسک‌تر روی می‌آورند.

شاخص‌های اقتصادی

شاخص‌های اقتصادی مانند نرخ رشد تولید ناخالص داخلی، نرخ بیکاری و داده‌های تورم، نیز تأثیر زیادی بر بازارها و به‌تبع آن بر شاخص VIX دارند.

نرخ بیکاری: افزایش نرخ بیکاری معمولاً نشانه‌ای از ضعف اقتصادی است و می‌تواند باعث افزایش شاخص ویکس شود.

تورم: در دوران افزایش تورم، نوسانات بازار بیشتر می‌شود، که این امر بر مقدار شاخص VIX تأثیر مستقیم دارد.

تقویم اقتصادی: انتشار داده‌های مهم مانند تصمیمات بانک مرکزی درباره نرخ بهره یا گزارش‌های اشتغال معمولاً تأثیر لحظه‌ای و قابل‌توجهی بر VIX دارند.

ارتباط بین شاخص VIX و سایر شاخص‌ها

ارتباط با شاخص سهام: به‌طور کلی، شاخص VIX با عملکرد شاخص‌های سهام رابطه معکوس دارد. زمانی که بازارهای سهام سقوط می‌کنند، شاخص VIX افزایش می‌یابد.

ارتباط با شاخص‌های ارز: همان‌طور که اشاره شد، شاخص دلار آمریکا و شاخص VIX معمولاً به شکل معکوس حرکت می‌کنند، چرا که دلار به ‌عنوان دارایی امن در زمان‌های پرتنش مورد توجه قرار می‌گیرد.

در مجموع، اگرچه شاخص‌های دیگری مانند S&P 500، DXY و شاخص‌های اقتصادی برای تحلیل بازار حیاتی هستند، اما شاخص ویکس به دلیل تمرکز خاص بر نوسانات کوتاه‌مدت و احساسات بازار، جایگاه ویژه‌ای در بین سرمایه‌گذاران و تحلیل‌گران دارد.

منبع خبر: دنیای اقتصاد

برچسب ها:

به اشتراک بگذارید:

sn_facebook sn_googleplus sn_telegram sn_facenama sn_cloob sn_whatsapp sn_twitter