به گزارش مرکزکده به نقل از خبرگزاری برنا: سرطان پانکراس یا همان سرطان لوزالمعده یکی از سخت‌ترین و مرگبارترین انواع سرطان به شمار می‌آید. درمان این بیماری همیشه ساده و قطعی نیست و در بسیاری از موارد با چالش‌های جدی همراه است. با این حال پیشرفت‌های علم پزشکی در سال‌های اخیر موجب شده است که بیماران گزینه‌های بیشتری برای درمان در اختیار داشته باشند.
سرطان پانکراس بدخیم درمان دارد؟
اگر این بیماری در مراحل ابتدایی شناسایی شود و شرایط بیمار برای انجام جراحی مناسب باشد، می‌توان با عمل جراحی و درمان‌های تکمیلی، جلوی پیشرفت سرطان را گرفت و حتی در برخی موارد بیمار را بهبود کامل بخشید. اما زمانی که سرطان پانکراس بدخیم در مراحل پیشرفته تر تشخیص داده می‌شود و به دیگر اندام‌های حیاتی بدن مانند کبد، ریه یا استخوان‌ها گسترش می‌یابد، درمان قطعی معمولاً امکان‌پذیر نخواهد بود. در چنین شرایطی هدف پزشکان بیشتر بر کنترل رشد تومور، کاهش سرعت گسترش بیماری و تسکین علائم تمرکز دارد.
به همین دلیل پاسخ به این پرسش که «آیا سرطان پانکراس بدخیم درمان دارد؟» چند وجهی است. در برخی بیماران، به‌ویژه آن‌هایی که در مرحله اولیه شناسایی می‌شوند، امکان درمان کامل وجود دارد. در بیماران مراحل پیشرفته، درمان‌ها بیشتر به افزایش طول عمر، بهبود کیفیت زندگی و مدیریت علائم کمک می‌کنند.
· روش‌های درمان سرطان پانکراس بدخیم
انتخاب نوع درمان برای هر بیمار به عوامل متعددی بستگی دارد؛ از جمله مرحله بیماری، محل دقیق تومور در لوزالمعده، وضعیت عمومی سلامتی و حتی ترجیحات شخصی بیمار. درمان‌های اصلی شامل جراحی، شیمی‌درمانی و پرتودرمانی هستند. علاوه بر این، در برخی شرایط از درمان‌های نوین مانند داروهای هدفمند مولکولی و ایمنی درمانی (ایمونوتراپی) نیز استفاده می‌شود.
· جراحی (عمل ویپل و سایر روش‌ها)
جراحی در حال حاضر مؤثرترین روش درمان سرطان لوزالمعده محسوب می‌شود. این روش تنها راهی است که می‌تواند احتمال ریشه کن کردن کامل بیماری را به همراه داشته باشد. البته شرط اصلی موفقیت جراحی این است که سرطان هنوز در مراحل اولیه باشد و به اندام‌های دیگر بدن پخش نشده باشد.
اگر تومور در قسمت‌های دیگر پانکراس باشد، روش‌های متفاوتی استفاده می‌شود. برای مثال، در مواردی که تومور در دم لوزالمعده قرار دارد، «برداشت دم پانکراس» انجام می‌شود. در شرایط خاص و پیشرفته‌تر، ممکن است کل لوزالمعده برداشته شود. زندگی بدون پانکراس ممکن است، اما بیمار به دلیل از دست دادن توانایی تولید انسولین به دیابت مبتلا می‌شود و باید تا پایان عمر انسولین دریافت کند..
· شیمی‌درمانی:
شیمی‌درمانی یکی از ارکان اصلی درمان سرطان لوزالمعده است. در این روش، داروهای ضدسرطان به صورت تزریقی یا خوراکی وارد بدن می‌شوند و سلول‌های سرطانی را در سراسر بدن هدف قرار می‌دهند.
پزشکان معمولاً برای افزایش اثربخشی، ترکیبی از چند دارو را همزمان تجویز می‌کنند. شیمی‌درمانی می‌تواند در شرایط مختلف مورد استفاده قرار گیرد:
بعد از جراحی (درمان ادجوونت): برای از بین بردن سلول‌های سرطانی باقی‌مانده.
قبل از جراحی (درمان نئوادجوونت): برای کوچک کردن تومور و ایجاد شرایط مناسب جهت جراحی.
در مراحل پیشرفته: زمانی که سرطان غیرقابل جراحی است یا به سایر اندام‌ها گسترش یافته، شیمی‌درمانی به‌عنوان درمان اصلی برای کنترل رشد بیماری و افزایش طول عمر بیمار استفاده می‌شود.
البته شیمی درمانی فقط روی سلول‌های سرطانی اثر نمی‌گذارد و ممکن است به سلول‌های سالم نیز آسیب برساند. عوارض رایج آن شامل خستگی، تهوع، استفراغ، ریزش مو، کاهش اشتها و افت گلبول‌های خون است. خوشبختانه پزشکان با داروهای کمکی و تغییر دوز می‌توانند تا حد زیادی این عوارض را کنترل کنند.
· پرتو درمانی:
پرتودرمانی یا رادیوتراپی از پرتوهای پرانرژی مانند اشعه X برای نابود کردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌کند. این درمان معمولاً به صورت پرتودرمانی بیرونی انجام می‌شود که در آن دستگاهی پرتوها را مستقیماً به محل تومور می‌تاباند.
پرتودرمانی اغلب در شرایط زیر کاربرد دارد:
همراه با شیمی درمانی برای کوچک کردن تومورهای موضعی.
برای کاهش درد و علائم ناشی از تومورهای غیر قابل جراحی.
این روش به تنهایی به ندرت موجب درمان کامل سرطان می‌شود، اما در ترکیب با سایر درمان‌ها می‌تواند به کنترل بیماری کمک کند. عوارض آن معمولاً خفیف‌تر از شیمی درمانی است و ممکن است شامل قرمزی پوست، تهوع خفیف و احساس ضعف باشد.
· درمان‌های هدفمند و نوین:
یکی از امیدهای جدید در درمان سرطان پانکراس، استفاده از داروهای هدفمند مولکولی است. این داروها به طور خاص روی تغییرات ژنتیکی یا پروتئینی سلول‌های سرطانی اثر می‌گذارند.
برای مثال، داروی ارلوتینیب که مهارکننده پروتئین EGFR است، مدتی به همراه شیمی‌درمانی استفاده می‌شد. امروز پزشکان توصیه می‌کنند بیماران آزمایش‌های ژنتیکی انجام دهند تا مشخص شود آیا تومور شان جهش‌هایی مانند KRAS، HER-2 یا NTRK دارد یا خیر. اگر این جهش‌ها وجود داشته باشند، داروهای هدفمند می‌توانند موثر باشند.
همچنین ایمنی‌درمانی یا ایمونوتراپی یکی دیگر از روش‌های نوین است. این درمان با تقویت سیستم ایمنی بدن به آن کمک می‌کند تا سلول‌های سرطانی را شناسایی و نابود کند. هرچند ایمنی‌درمانی در سرطان لوزالمعده نتایج محدودی داشته است، اما در موارد خاص با ویژگی‌های ژنتیکی ویژه می‌تواند موثر واقع شود. پژوهش‌ها در زمینه واکسن‌های سرطان پانکراس و داروهای جدید همچنان ادامه دارند و آینده امیدوارکننده‌ای را نوید می‌دهند.
· مراقبت تسکینی و حمایتی:
از آنجا که بسیاری از بیماران در مراحل پیشرفته شناسایی می‌شوند، مراقبت تسکینی نقش مهمی در روند درمان دارد. این مراقبت‌ها مستقیماً سرطان را درمان نمی‌کنند، اما با کاهش علائم و بهبود کیفیت زندگی، فشار بیماری را کم می‌کنند.
برخی از اقدامات تسکینی عبارت‌اند از:
کنترل درد: استفاده از داروهای مسکن قوی مانند مورفین یا روش‌هایی مثل بلوک عصبی.
رفع انسداد مجاری: قرار دادن استنت یا انجام عمل بای‌پس برای باز کردن مسیر صفرا یا روده.
تغذیه مناسب: رژیم غذایی پرکالری و مکمل‌های تغذیه‌ای برای جلوگیری از کاهش وزن شدید.
حمایت روانی: مشاوره فردی و گروهی برای کاهش استرس و اضطراب بیمار و خانواده.
هدف از این اقدامات، ایجاد آرامش و بهبود کیفیت زندگی در کنار درمان‌های پزشکی است.
طول عمر بیماران
متاسفانه سرطان پانکراس از نظر نرخ بقا یکی از بدترین انواع سرطان است. آمارها نشان می‌دهد تنها حدود ۹ درصد از بیماران پنج سال پس از تشخیص زنده می‌مانند. دلیل اصلی این آمار پایین، تشخیص دیرهنگام بیماری است.
با این حال، اگر بیماری در مراحل اولیه شناسایی شود و جراحی موفقیت‌آمیز صورت گیرد، چشم‌انداز بسیار بهتری وجود دارد. بیماران جوان تر با وضعیت عمومی بهتر معمولاً شانس بیشتری برای بقا دارند. همچنین ویژگی‌های ژنتیکی تومور نیز می‌تواند در پیش‌آگهی مؤثر باشد.
پیشرفت‌های اخیر باعث شده‌اند نرخ بقای ۵ ساله در برخی کشورها به حدود ۱۳ درصد برسد. هرچند این رقم همچنان پایین است، اما نشان می‌دهد درمان‌های جدید می‌توانند امیدبخش باشند.
نکته مهم درباره استفاده از اطلاعات پزشکی
از آن جایی که مباحث پزشکی بسیار حساس هستند، لازم است یادآوری کنیم محتوای این مقاله صرفاً برای افزایش آگاهی عمومی تهیه شده است. مطالب آن از معتبرترین منابع علمی و پزشکی دنیا گرفته شده و توسط پزشکان متخصص بررسی می‌شود. با این وجود، این اطلاعات هرگز جایگزین توصیه مستقیم پزشک نیستند. بنابراین در صورت بروز هرگونه علامت یا مشکل، باید بدون تاخیر به پزشک یا مراکز درمانی مراجعه کنید.
چکاپ و اهمیت آن
اگرچه غربالگری عمومی برای سرطان پانکراس وجود ندارد، اما انجام بررسی‌های دوره‌ای سلامت می‌تواند به کشف زودهنگام بسیاری از مشکلات کمک کند. برخی شرکت‌ها با اجرای چکاپ سازمانی وضعیت سلامت کارکنان خود را ارزیابی می‌کنند. چنین اقداماتی می‌تواند آگاهی افراد نسبت به سلامتشان را افزایش دهد و در صورت مشاهده علائم مشکوک، منجر به مراجعه سریع‌تر به پزشک شود.
منبع خبر: خبرگزاری برنا
